ไวโอลา เดวิส (อังกฤษ: Viola Davis;เกิดวันที่ 11 สิงหาคม ค.ศ. 1965) เป็นนักแสดง​และโปรดิวเซอร์​ชาวอเมริกัน​ มีผลงานการแสดงทั้งทางภาพยนตร์,ละครโทรทัศน์และละครเวที โดยเธอเป็นหนึ่งในนักแสดงเพียง 24 คนและถือเป็นชาวอเมริกันเชื้อสายแอฟริกาเพียงคนเดียวที่ได้รับ "Triple Crown of Acting" คือการได้รับ 3 รางวัลที่ถือว่ายิ่งใหญ่ที่สุดทั้งจากวงการภาพยนตร์ (รางวัลออสการ์), วงการละครโทรทัศน์ (รางวัลไพรม์ไทม์เอมมี)​ และวงการละครเวที (รางวัลโทนี) นอกจากนี้เธอยังได้รับรางวัลลูกโลกทองคำ, รางวัลแบฟตา และได้รับรางวัลแซกอวอร์ด​ถึง 6 ครั้ง โดยในปี 2017 เธอได้รับเกียรติให้ถูกจารึกไว้ในฮอลลีวูดวอล์กออฟเฟม[1] และได้รับการจัดอันดับโดยหนังสือพิมพ์เดอะนิวยอร์กไทมส์​ให้อยู่ใน "​25 อันดับนักแสดงที่ยิ่งใหญ่ที่สุดในศตวรรษที่ 21“[2]เดวิส จบการศึกษาในสาขาการละครจากวิทยาลัยโรดไอแลนด์ จากนั้นได้ศึกษาต่อทางด้านการแสดงจนจบการศึกษาจากโรงเรียนศิลปะการแสดงจูลลีอาร์ด นครนิวยอร์ก โดยเธอเริ่มต้นอาชีพนักแสดงจากการแสดงละครเวทีและได้แสดงบทตัวประกอบในละครโทรทัศน์ จนกระทั่งเริ่มมีผลงานการแสดงบทตัวประกอบในภาพยนตร์ เช่น ปล้นรัก หักด่านเอฟบีไอ (ค.ศ. 1998), คนไม่สะอาด อำนาจ อิทธิพล (ค.ศ. 2000), ข้ามเวลามาพบรัก (ค.ศ. 2001), สวรรค์ลิขิตพิศวาท, อังตวน ฟิชเชอร์ ผู้ชายเย้ยลิขิต (ค.ศ.2002), จ้อง หลอน...ซ่อนเงื่อนผวา (ค.ศ. 2007) จนกระทั่งการแสดงของเธอในบท "คุณนายมิลเลอร์" เรื่อง ปริศนาเกินคาดเดา (ค.ศ. 2008) ทำให้เธอเป็นที่จดจำได้อย่างกว้างขวางและได้รับการเสนอชื่อเข้าชิงหลายรางวัล รวมถึงรางวัลออสการ์ในสาขา นักแสดงสมทบหญิงยอดเยี่ยม และรางวัลลูกโลกทองคำในสาขานักแสดงสมทบหญิงยอดเยี่ยมในภาพยนตร์ในงานประกาศผลรางวัลออสการ์ ครั้งที่ 93 ปี 2021 ​เธอได้รับการเสนอชื่อเข้าชิงรางวัลออสการ์ สาขานักแสดงนำหญิงยอดเยี่ยม​ จากเรื่อง มา เรนีย์ ตำนานเพลงบลูส์​ ทำให้เธอกลายเป็นนักแสดงหญิงผิวสีที่ได้รับการเสนอชื่อเข้าชิงรางวัลออสการ์มากที่สุด โดยเธอได้รับการเสนอชื่อเข้าชิงรางวัลออสการ์ทั้งหมด 4 ครั้งจากเรื่อง Doubt -​ ปริศนาเกินคาดเดา ปี 2008, The Help -​ คุณนายตัวดี สาวใช้ตัวดำ ปี 2011, Fences -​ รั้วใดมิอาจกั้น ปี 2016 และ มา เรนีย์ ตำนานเพลงบลูส์ ปี 2020​ [3]